Lừa đảo trực tuyến là vấn đề đã và đang nhận được nhiều sự quan tâm của toàn xã hội. Các đối tượng xấu lợi dụng bối cảnh bùng nổ công nghệ thông tin để thực hiện nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản có giá trị cao.
Các hình thức lừa đảo trên không gian mạng được các đối tượng lừa đảo thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau và ngày càng tinh vi, trong đó nhắm vào nhiều nhóm đối tượng, bao gồm: Người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, đối tượng công nhân, nhân viên văn phòng…
Có 3 nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam. Điển hình như: Lừa đảo “combo du lịch giá rẻ”; Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake, Deepvoice; Lừa đảo “khóa SIM” vì chưa chuẩn hóa thuê bao; Giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; Giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; Chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu nhí; Giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo; Rao bán hàng giả hàng nhái trên sàn thương mại điện tử; Đánh cắp thông tin CCCD đi vay nợ tín dụng; Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, gửi bưu kiện, trúng thưởng; Lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; Lừa đảo tuyển CTV online v.v. Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng. Các cuộc tấn công mạng có xu hướng tập trung chủ yếu vào con người thay vì máy móc, thiết bị.
Nhằm giúp người sử dụng có thể nhận diện và cảnh giác hơn với các hình thức lừa đảo trực tuyến. Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh An Giang đã ban hành Công văn số 1060/STTTT-TTBCXB về việc tuyên truyền, phổ biến “Cẩm nang nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến”. Theo đó, các cơ quan, đơn vị tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung “Cẩm nang nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến” đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong đơn vị. Đồng thời đăng tải bộ cẩm nang, infographic, poster … lên trang/cổng thông tin điện tử của cơ quan đơn vị để người dân biết và giúp ngăn chặn sự lan truyền của lừa đảo và bảo vệ cộng đồng trực tuyến; Tổ chức cho các cán bộ, công chức và người lao động thực hiện bài kiểm tra (kiểm tra trực tuyến) phát hiện lừa đảo theo hình thức phising tại địa chỉ https://congcu.khonggianmang.vn/phishing-quiz/, nhằm nâng cao kiến thức về các hình thức lừa đảo và phising trên mạng xã hội; Các cơ quan báo chí địa phương, Đài Truyền thanh, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố lồng ghép vào các chương trình, chuyên mục tăng tuyên truyền, phổ biến chi tiết các dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh của 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng hiện nay. Tuyên truyền một số việc phải làm khi đã bị lừa đảo trực tuyến.
Việc tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức nhằm trang bị cho mỗi cá nhân những kiến thức và kỹ năng cơ bản để bảo đảm an toàn thông tin trên không gian mạng là yếu tố then chốt giúp tạo dựng một không gian mạng Việt Nam an toàn, góp phần thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội số một cách bền vững; là một nhiệm vụ cần thiết và cấp bách trong thời đại số hóa, bảo vệ an toàn thông tin cho mọi đối tượng tham gia hoạt động trên môi trường mạng./.
